Evett bu gün sizin en çok kafanızı karıştıran konulardan birini konuşalım. Öncelikle bal nasıl oluşur ona bakmakla başlayalım serüvenimize;
Nektar, çiçekli bitkilerde nektaryum olarak isimlendirilen yapılar tarafından salgılanır. Toplayıcı arılar çiçeklerden topladıkları nektarı vücutlarındaki bal midesi olarak isimlendirilen bölgede depolar. Bu süreçte salgıladıkları bazı enzimler nektarın yapısındaki disakkaritlerin (özellikle sakkarozun) monosakkaritlere (glikoza ve fruktoza) parçalanmasını sağlar. Toplayıcı arılar topladıkları nektarı kovandaki işçi arılara aktarır. Kovandaki işçi arılar toplayıcı arılardan aldıkları nektarı yaklaşık 15-20 dakika boyunca geri çıkarıp tekrar içer. Bu süreçte enzim içeren salgılar nektarla karışmaya ve nektarın yapısındaki sakkaroz glikoza ve fruktoza dönüşmeye devam eder. Daha sonra kovandaki işçi arılar nektarı bal peteklerine aktarır.
Balın şekerlenmesi, içerisinde doğal olarak bulunan glikozun zaman içinde dibe çökmesi ile meydana gelir. Ayrıca baldaki glikoz ve fruktoz oranının birbirine yaklaşmasıyla da hızlı bir şekilde şekerlenme oluşabiliyor. Bunun yanı sıra baldaki su oranının fazla olması da şekerlenme noktasında itici bir faktör olabilir. İşlenmiş bal 18C-24C’de işlenmemiş bal ise 10C’nin altında ki sıcaklıkta depolanması daha uygundur.
Şekerlenen bala ne yapılmalı sorusuna gelecek olursak, Kristalize olmaya başlayan balı ev şartlarında tekrar eski haline döndürmek için 45-50C’lik su banyosu ile muamele edilmesi yeterlidir.
Kaynakça
1. https://arastirma.tarimorman.gov.tr/aricilik/Sayfalar/Detay.aspx?OgeId=9&Liste=Slogan
2. https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/arilar-nasil-bal-yapar-balin-yapisinda-hangi-maddeler-var
3. https://gidalab.tarimorman.gov.tr/trabzon/Belgeler/Haber%20B%C3%BClteni/Eyl%C3%BCl%202016.pdf