Gıda boyaları, gıdalara renk vermek veya renklerini iyileştirmek için kullanılan katkı maddeleridir. Bazı gıda boyalarının alerjik reaksiyonlara, astım ataklarına, hiperaktiviteye, kansere veya başka sağlık sorunlarına neden olabileceği iddia edilmektedir.
Gıda renklendiricilerinin kodları E ile başlayan ve üç veya dört basamaklı bir sayı ile devam eden uluslararası bir sistemdir. E harfi Avrupa Birliği’nde kullanılan bir standarttır.
E100: Kurkumin (sarıkantar kökü özü): Sarı renk verir. Antioksidan ve anti-inflamatuar özellikleri vardır. Güvenli kabul edilir.
E101: Riboflavin (B2 vitamini): Sarı renk verir. B grubu vitaminlerinden biridir. Güvenli kabul edilir.
E102: Tartrazin (sarı boya): Sarı renk verir. Bazı kişilerde alerji, astım veya hiperaktiviteye neden olabilir.
E104: Kinetik sarı (sarı boya): Sarı renk verir. Bazı kişilerde alerji veya hiperaktiviteye neden olabilir.
E110: Sunset Yellow FCF (turuncu boya): Turuncu renk verir. Bazı kişilerde alerji veya hiperaktiviteye neden olabilir. Avrupa Birliği’nde kullanımında uyarı etiketi zorunludur.
E120: Cochineal (karmin) (kırmızı boya): Koyu kırmızı renk verir. Böceklerden elde edilir. Bazı kişilerde alerjiye neden olabilir onun haricinde güvenli kabul edilir. Vejetaryen veya veganlar için uygun değildir.
E122: Azorubin (kırmızı boya) : Kola tonlu bir gıda boyasıdır. Aspirine alerjisi olan kişilerde alerjik reaksiyonlara neden olabileceği düşünülmektedir. Ayrıca astım, ürtiker, kaşıntı, egzama ve hiperaktivite gibi yan etkilere de yol açabilir.
E123: Amarant (kırmızı boya) : Koyu kırmızı bir gıda boyasıdır. Kanserojen olduğu ve DNA hasarına neden olduğu kanıtlanmıştır. Bu nedenle ABD, Kanada ve Japonya gibi birçok ülkede yasaklanmıştır. Türkiye’de ise sınırlı miktarda kullanılmasına izin verilmektedir.
E124: Ponceau 4R (kırmızı boya): Parlak kırmızı bir gıda boyasıdır. Aspirine alerjisi olan kişilerde alerjik reaksiyonlara neden olabileceği düşünülmektedir. Ayrıca astım, ürtiker, kaşıntı, egzama ve hiperaktivite gibi yan etkilere de yol açabilir.
E131: Patent Blue V (mavi boya): Mavi bir gıda boyasıdır.
Kaynakça
– Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/12/20111229-8.htm
– Gıdalarda Kullanılan Renklendiriciler Tebliği: https://www.etuder.org.tr/wp-content/uploads/etudermevzuatlar/tebligler/renklendiriciler_tebligi.pdf
– GIDA GÖNÜLLÜLERİ: https://gidagonulluleri.com/node/83
– GIDA BİLGİ: https://www.gidabilgi.com/Kategori/Detay/renklendiriciler-4a0e99
